نصب و راه اندازی آبگرمکن دیواری
از آن که درصد زیادی از انرژی مصرفی در ساختمان های مسکونی صرف تهیه آب گرم مصرفی می شود، انتخاب آبگرمکن اهمیت زیادی پیدا می کند، بنابراین باید آن را آگاهانه محاسبه و انتخاب کرد. آبگرمکن ها به تهداد نفرات یا نوع وسایل بهداشتی بستگی دارد.
انتخاب آبگرمکن
در جدول زیر مشخصات فن ابگرمکن های یکی از کارخانه های ایرانی ارائه شده است. برای انتخاب آبگرمکن باید مقدار مصرف آبگرم ساختمان را برحسب لیتر بر دقیقه داشته باشیم که با مراجعه به جدول در ردیف ظرفیت تامین آب گرم این مقدار را پیدا می کنیم و در بالای ستون این عدد مدل ابگرمکن را به دست می آوریم.
مثال: مقدار مصرف آب گرم یک ساختمان مسکونی 300 Lit hr است. مدل آبگرمکن مناسب برای این ساختمان را تعیین کنید. باید میزان آب گرم را برجسب لیتر بر دقیقه به دست آوریم.
300 لیتر بر ساعت: لیتر بر ؟ لیتر بر دقیقه 5
300/60=
در ردیف ظرفیت تامین آب گرم جدول که مقدار آب گرم، مورد نیاز است، عدد 5 لیتر در دقیقه را پیدا می کنیم.
در این جدول سه نوع آبگرمکن شمعک دائم، آیونایز و آیونایز فندار وجود دارد که برای این ساختمان شمعک دائم مدنظر است. عدد 5 لیتر در دقیقه، در دامنه 3/12 5 لیتر در دقیقه قرار می گیرد که به آبگرمکن شمعک دائم مدل B3112i مربوط می شود.
محل نصل آبگرمکن
آبگرمکن های گازی دیواری را معمولا روی دیوار آشپزخانه و در ارتفاع مناسبی نصب می کنند. فاصله محل نصب آبگرمکن تا سرویس های بهداشتی ساختمان نباید زیاد باشد، زیرا باعث افزایش مصرف گاز و آب می شود. در محل نصب آبگرمکن وجود دودکش با قطر مناسب و همچنین لوله های آب سرد و آب گردم و گاز با قطر و ارتفاع مناسب ضروری است. در شکل زیر پلان آشپزخانه ساختمانی را مشاهده می کنید این آشپزخانه از نوع اّپن است.
1- پنجره
2- دیوار غربی
3- دودکش
4- کفشوی
5- اجاق گاز
6- یخچال
7- ماشین لباسشویی
8- آبگرمکن گازی دیواری
همانطور که روی پلان مشاهده می کنید، آبگرمکن روی دیوار شمالی آشپزخانه نصب شده است. در شکل زیر آبگرمکن گازی دیواری را مشاده می کنید که روی دیوار آشپزخانه و در مجاورت کابینت های دیواری نصب شده است.
اصول انتخاب محل نصب آبگرمکن
محل نصب آبگرمکن گازی دیواری باید دارای شرایط زیر باشد:
الف) نصب وسایل گازسوز پرمصرف مانند آبگرمکن در واحدهای مسکونی و غیرمسکونی که مساحت آ« ها کمتر از 60 متر مربعباشد ممنوع است، مگر آنکه هوای مورد نیزا جهت احتراق گاز مصرفی آن ها از طریق دریچه دائمی که مستقیما به هوای آزاد راه دارد تامین می شود.
ب) در بالای محل نصب آبگرمکن دودکشی با حداقل قطر 150 میلی متر تعبیه شده باشد.
پ) دارای لوله آب سرد و آب گرم با حداقل قطر 15 میلی متر و لوله گاز با قطر مناسب باشد. لوله کشی گاز باید مورد تایید قرار گرفته شده باشد. همانطور که در جدول قبل مشاهده کردید، حداکثر طول لوله آب گرم بین آبگرمکن و دورترین شیر اب گرم مصرفی 4 تا 10 متر است.
ت) در زیر آبگرمکن هیچ وسیله گازسوز و گرمازایی نباید قرار داشته باشد. به عبارت دیگر آبگرمکن نباید بالای اجاق گاز، فر یا سماور نصب شود. حداقل فاصله افقی آبگرمکن از وسایل گرمازا 40 سانتی متر است.
ث) در شهرهای سردسیر برای حفاظت آبگرمکن در برابر یخ زدگی باید آبگرمکن در داخل ساختمان نصب شود و از نصب آن در بالکن، حیاط و فضاهای باز دیگر خودداری شود. نصب آبگرمکن در حمام، رختکن حمام، اتاق خواب و کلیه محل هایی که هوا در آن جریان ندارد، ممنوع و بسیار خطرناک است.
اصول نصب، آب بندی و راه اندازی آبگرمکن
پیش از نصب آبگرمکن اصول نصب و راه اندازی فنی و ایمنی را که کارخانه سازنده در دفترچه راهنمای آبگرمکن تهیه کرده است، به طور دقیق مطالعه کنید.
تعیین محل استقرار
در شکل زیر نقشه جزئیات نصب آبگرمکن نشان داده شده است. شکل زیر نقشه نصب:
1- ورودی آب سرد
2- خروجی آب گرم
3- ورودی گاز
4- شیر گاز
5- شیر آب سرد
همان طور که در شکل مشاهده می کنید، ارتفاع آبگرمکن از کف محل نصب 1200 تا 1400 میلی متر است. فاصله آبگرمکن از دیوارهای مجاوز و از کابینت های دیواری حداقل 150 میلی متر و فاصله آن از دیوار مقابل حداقل یک متر باید باشد. در محل نصب می بایستی لوله آب سرد وآب گرم در ارتفاع 1000 تا 1200 میلی متر از کف قرار داشته باشد. فاصله مرکز تا مرکز این لوله ها باید در حدود 120 میلی متر و خط مرکز این دو لوله با خط محور آلگرمکن منطبق باشد.
تذکر
دیواری که آبگرمکن باید روی آن نصب شود، می بایستی از مصالح ساختمانی محکم ساخته شده باشد تا بتواند وزن آبگرمکن را تحمل کند و امکان سوراخ کاری و نصب پیچ و رولپلاک روی آن میسر باشد.
مراحل نصب آبگرمکن
1) پس از خارج کردن آبگرمکن و وسایل موجود در کارتن آبگرمکن، آن ها را در محل مناسبی قرار می دهند.
2) دسته پلاستیکی شیر رگولاتور آب و گاز را از بدنه آبگرمکن جدا می سازند.
3) با استفاده از پیچ گوشتی مناسب پیچ اتصال کاور (روپوش) به بدنه آبگرمکن را باز می کنند.
4) به وسیله متر فلزی، ارتفاع صفحه پشت آبگرمکن را اندازه می گیرند.
5) اندازه گرفته شده (L) را با عدد 1200 1400 میلی متر (ارتفاع نصب آبگرمکن از کف تمام شده) جمع می کنند.
اندازه به دست آمده، ارتفاع بالای صفحه پشت آبگرمکن از کف تمام شده است.
6) روش دیگر برای مشخص کردن ارتفاع محل نصب آبگرمکن بدین صورت است که لبه پایین آبگرمکن را حدود 100 میلی متر بالاتر از دهانه لوله های آب سرد و آب گرم قرار می دهند، به طوری که خط محور صفحه پشت آبگرمکن و خط محور لوله های آب سرد و آب گرم بر هم منطبق شود.
7) پس از ترسیم خط محور لوله های آب سرد و گرم و خط بالای صفحه پشت آبگرمکن را روی دیوار قرار می دهند و بعد از منطبق ساختن خطوط محور و بالای آبگرمکن با خطوط ترسیم شده روی دیوار، محل نصب پیچ ها روی دیوار را با ماژیک علامت می زنند.
8) آبگرمکن می بایستی به صورت صاف و تراز شده روی دیوار نصب شود. پس از علامت گذاری محل سوراخ های روی دیوار با استفاده از تراز بنایی،صاف و تراز بودن نقاط علامت گذاری شده را کنترل می کنند.
9) برای سوراخ کردن دیوار از دریل های برقی ضربه ای (چکشی) و مته الماسه استفاده می شود. برای جلوگیری از سر خوردن مته الماسه از محل سوراخ کاری، به وسیله سنبه نشان و چکش علامت هایی در محل سوراخ کاری ایجاد می کنند.
10) محل های علامت گذاری شده را متناسب با قطر و طول رولپلاک ها سوراخ می کنند.
11) پس از قرار دادن رولپلاک ها در سوراخ های ایجاد شده، پیچ های سرکج نگهدارنده آبگرمکن را درون رولپلاک ها قرار داده و با انبردست یا انبرقفلی آن ها را به اندازه لازم محکم می کنند.
12) آبگرمکن را روی دیوار قرار می دهند، به طوری که سوراخ های صفحه پشت آن روی لبه پیچ های سرکج قرار گیرند.
13) به وسیله تراز از صاف قرار گرفتن آبگرمکن روی دیوار اطمینان می یابند.
اتصال لوله های آب سرد و آب گرم به آبگرمکن
1) لوله آب سرد از قسمت پایین و سمت راست و لوله آب گرم از قسمت پایین و قسمت چپ به محل های اتصال آبگرمکن متصل می شوند. برای قطع و وصل کردن جریان آب آبگرمکن، از شیر ربع گرد استفاده می شود. این شیر به دهانه خروجی لوله آب سرد روی دیوار متصل می شود.
2) برای اتصال لوله های آب سرد و آب گرم از لوله مسی مخصوص استفاده می شود. در موقع اتصال لوله مسی به شیر و رگولاتور آب ، واشر لاستیکی به کار می رود.
3) قبل از اتصال لوله مسی مخصوص به لوله آب گرم از مغزی 2/1 اینچ استفاده می شود. این مغزی یک مغزی برنجی دارای دو سردنده کوتاه و بلند است که سردنده بلند آن با استفاده از نوارتفلون به زانویی لوله آب گرم روی دیوار متصل می شود.
4) برای اتصال لوله مسی به سردنده کوتاه مغزی برنجی و مغزی خروجی آبگرمکن مطابق شکل زیر عمل می کنند، بدین صورت که مهره برنجی 2/1 اینچ واشر فلزی و واشر فیبر یا لاستیکی مخصوص را از روی قسمت صاف لوله مسی عبور می دهند و سپس مهره های برنجی را در محل های اتصال محکم می کنند.
5) مهره های برنجی را ابتدا با دست و سپس با آچارتخت یا آچارفرانسه مناسب می بندند. برای جلوگیری از پیچیده شدن لوله مسی حول محور لوله و د فرمه شدن (تغییر شکل) آن، از دو عدد آچار مطابق شکل زیر استفاده می کنند.
6) محول اتصال های انجام شده را پس از باز کردن شیر تغذیه از نظر آب بندی بودن بررسی می کنند و در صورت وجود نشت، به رفع آن اقدام می کنند.
7) اگر همراه آبگرمکن لوله های مسی وجود نداشته باشد، می توان از شیلنگ های فشار قوی مخصوص و واشر مخصوص بهره گرفت.
اتصال لوله گاز به آبگرمکن
1) دهانه انتهایی لوله گاز آبگرمکن به یک شیر برنجی ربع گرد مجهز است تا امکان قطع و وصل جریان گاز را فراهم سازد. این شیر فقط گاز ورودی به آبگرمکن را کنترل می کند و نباید انشعاب دیگری از آن گرفته شود. ارتفاع این شیر از کف تمام شده در حدود 120 سانتی متر است.
2) برای اتصال شیر گاز به آبگرمکن از شیلنگ لاستیکی مخصوص همراه با بست فلزی استفاده می شود. اتصال شیلنگ به شیر گاز با سرشیلنگ برنجی انجام می گیرد و برای گازبندی کردن محل اتصال سرشیلنگ به شیر از نوارتفلون استفاده می شود.
3) پس از نصب شیلنگ، محل اتصال آن به شیر گاز و آبگرمکن را از نظر نشت گاز آزمایش می کنیم. برای نشت یابی باید از محلول آب و مایع صابون استفاده شود و استفاده از شعله کبریت غیرمجاز و خطرناک است.
4) در صورت وجود نشت گاز ابتدا باید برای رفع آن اقدام کنیم و سپس مجموعه را دوباره مورد آزمایش نشت یابی قرار دهیم.
مراحل نصب دودکش
1) روی کلاهک تعدیل آبگرمکن لوله دودکشی عمودی به طول حداقل 250 میلی متر نصب می شود و پس از آن مجاز به استفاده از زانویی خواهید بود.
2) در مسیر دودکش آبگرمکن به دودکش ساختمان، استفاده از حداکثر دو عدد زانویی 90 درجه مجاز است.
3) لوله رابط دودکش باید از سمت دستگاه به سمت دودکش قائم و در جهت جریان محصولات احتراق شیب داشته باشد.
4) جنس لوله دودکش، زانویی ها و کلاهک H باید از ورق فولادی گاوانیزه باشد و کاربرد لوله های قابل انعطاف (خرطومی یا آکاردئونی) ممنوع است.
5) پیش از نصب دودکش آبگرمکن باید از باز بودن مسیر دودکش قائم ساختمانی اطمنیان یافت. برای این کار معمولا از دو روش استفاده می شود:
الف) قرار دادن نور چراغ قوه یا لامپ سیار در دهانه دودکش قائم ساختمان در صورتی که از انتهای دودکش قائم، نور رویت شود، نشان دهنده باز بودن مسیر دودکش قائم ساختمان است.
ب) استفاده از شمع روشن یا روزنامه لوله شده مشتعل
در این روشن می توان با قرار دادن یک شمع روشن یا یک روزنامه لوله شده مشتعل در جلوی دهانه دودکش قائم از باز بودن مسیر دودکش آگاه شد. در صورتی که شعله آتش به درون دهانه دودکش کشیده شود، نشان دهنده باز بودن مسیر دودکش است. در صورت مسدود بودن دودکش باید قبل از نصب آبگرمکن مسیر دودکش باز شود.
6) دهانه خروجی دودکش روی بام باید حداقل یک متر از کف پشت بام بالاتر باشد و از دیوارهای جانبی نیز حداقل سه متر فاصله داشته باشد. در صورتی که فاصله کمتر از سه متر باشد، انتهای دودکش باید حداقل شصت سانتی متر از بلندترین دیوار مجاوز بالاتر قرار گیرد. روی دهانه خروجی دودکش باید کلاهک H نصب شده باشد.
7) لوله دودکش را روی کلاهک تعدیل آبگرمکن قرار می دهیم، به صورتی که سرچین دار آن در بالا قرار گیرد و روی آن زانویی را متصل کرده و سرچین دار زانو را درون دریچه دودکش قائم روی دیوار قرار می دهیم. تمامی محل های اتصال دودکش باید کاملا دودبندی (گازبندی) شود.
راه اندازی آبگرمکن
1) برای راه اندازی و استفاده از آبگرمکن باید پس از نصب کامل آبگرمکن و پیش از قرار دادن کاور روی آن، شیر ورودی آب سرد را باز کنیم و سپس یکی از شیرهای آب گرم وسایل بهداشتی نظیر دوش یا شیر آب گرم ظرفشویی را باز کنیم تا هواگیری لوله آب گرم انجام شود. برای تخلیه کامل هوای داخل لوله ها، سایر شیرهای آب گرم را نیز به ترتیب باز می کنیم و پس از اطمینان از هواگیری کامل، شیرها را می بندیم.
2) شیر گاز ورودی به آبگرمکن را باز می کنیم و مطابق دستورالعمل راه اندازی الصاق شده به بدنه آبگرمکن عمل می کنیم. در ادامه، راه اندازی یک نمونه از آبگرمکن گازی دیواری ارائه شده است.
3) دسته پلاستیکی رگولاتور گاز را در جهت مخالف حرکت عقربه های ساعت می گردانیم تا در مقابل علامت شمعک قرار گیرد و آن را به داخل می فشاریم و نگه می داریم.
4) در هنگام فشار دادن دسته پلاستیکی به داخل، شروع به فشردن شستی فندک می کنیم که با این عمل، جرقه ایجاد و شمعک آبگرمکن مشتعل می شود.
برای برقرار ماندن شعله شمعک باید حدود 20 ثانیه دسته پلاستیکی را همچنان داخل نگه داریم.
5) پس از تثبیت شعله شمعک می توان فشار دادن دسته پلاستیکی را متوقف ساخت و دسته رگولاتور را در جهت خلاف حرکت عقربه های ساعت گرداند تا خط شاخص مقابل علامت شعله کوتاه قرار بگیرد.
6) در صورت باز کردن هر یک از شیر های آب گرم مصرفی، آبگرمکن با شعله کم روشن می شود و آب گرم با دمای مناسب شست و شوی دست و صورت و ظروف آشپزخانه از شیر آب گرم خارج می شود.
7) در صورتی که به آب گرم با دمای بالاتر نیاز باشد، می توان خط شاخص را پس از گرداندن دسته پلاستیکی در مقابل علامت شعله بلند قرار داد.
8) آبگرمکن های گازی دیواری اغلب دارای یک شیر تنظیم کننده (رگولاتور) آب هستند که با چرخاندن دسته آن می توان دبی آب خروجی از ابگرمکن را کم و زیاد کرد. زمانی که دسته آن را در جهت عقربه های ساعت بگردانیم آب گرم خروجی با دبی کم و دمای بالا از آبگرمکن خارج می شود. در صورتی که دسته شیر تنظیم کننده را در خلاف حرکت عقربه های ساعت برگردانیم، آب با دبی بیشتر و دمای کمتر از شیر آب گرم خارج می شود.
نحوه و شرایط تبدیل گاز مایع به گاز شهری و بالعکس
برای تبدیل سوخت گاز مایع به گاز شهری یا بالعکس باید نازل های آبگرمکن تعویض شود. نازل ها (اوریفیس ها) را باید ازنمایندگی ها و مراکز خدمات پس از فروش شرکت تولید کننده آبگرمکن تهیه کرد. تعمیرکاران مجاز تبدیل سوخت آبگرمکن را انجام می دهند. در شکل زیر نازل شمعک و مشعل و مشعل آبگرمکن نشان داده شده است. پس از تهیه نازل های مناسب، به ترتیب زیر عمل می کنیم.
تذکر: سوراخ نازل گاز مایع نسبت به نازل گاز شهری قطر کوچکتری دارد.
1) دسته های مربوط به رگولاتور گاز و شیر تنظیم دبی آب را از آبگرمکن جدا می سازیم و پیچ اتصال روکش (کاور) به بدنه را باز می کنیم. سپس روکش را از آبگرمکن جدا می کنیم.
2) پس از بستن شیر تغذیه مهره های برنجی اتصال لوله های آب ورودی و خروجی مبدل حرارتی را با استفاده از آچارتخت یا آچارفرانسه مناسب از آبگرمکن باز می کنیم.
3) پیچ های اتصال تجهیزات آبگرمکن به صفحه پشتی را با استفاده از پیچ گوشتی باز می کنیم و مجموعه تجهیزات آبگرمکن را از صفحه پشتی جدا می کنیم.
4) مهره های اتصال لوله ای شمعک (پیلوت) را به وسیله آچارتخت مناسب باز می کنیم و لوله شمعک را از آبگرمکن جدا می سازیم.
5) پس از بازکردن بست نگهدارنده ترموکوپل و الکترود جرقه از بدنه، نازل شمعک را از محل اتصال، باز می کنیم.
6) مهره برنجی ترموکوپل را با آچارتخت مناسب از بدنه رگولاتور باز می کنیم.
7) پیچ های اتصال مشعل به مجرای اصلی خروج گاز را به وسیله پیچ گوشتی مناسب باز می کنیم. نازل های آبگرمکن روی این مجرای چندراهه نصب شده است.
8) مشعل را از مجرای خروج گاز جدا می سازیم و به وسیله آچارتخت مناسب نازل ها را باز می کنیم.
9) نازل های جدید مشعل و پیلوت را ابتدا با دست می بندیم و سپس آن ها را با آچارتخت مناسب در محلشان محکم می کنیم.
10) تمامی قطعاتی را که در مراحل پیش، از آبگرمکن جدا کرده ایم با دقت و برعکس مراحل بازکردن در جایشان نصب می کنیم.
نحوه استفاده از کپسول گاز مایع
گاز مایع نوعی از گازهای سوختنی است که در کپسول های فولادی مخصوص ذخیره و نگهداری می شود. گاز مایع، ترکیبی از گازهای پروپان و بوتان است که به آن LPG نیز گفته می شود. کپسول های گاز مایع معمولا در دو نوع 11 کیلوگرمی و 33 کیلوگرمی تولید و به بازار عرضه می شود که البته در ساختمان های مسکونی، نوع 11 کیلویی آن کاربرد دارد.
هر کپسول دارای یک شیر است که با بازکردن آن گاز از درون کپسول خارج می شود. شیر کپسول در دو نوع روپیچ و توپیچ وجود دارد که در شکل زیر نمونه ای از آن ها را مشاهده می کنید.
به دلیل زیاد بودن فشار درون کپسول، در هنگام استفاده از کپسول گاز باید روی شیر کپسول، رگولاتور نصب شود. رگولاتور وظیفه کاهش فشار را به عهده دارد و در نوع قابل تنظیم و غیرقابل تنظیم (پرسی) ساخته و به بازار عرضه می شود. برای کپسول های گاز لوازم گازسوز خانگی نظیر اجاق گاز و آبگرمکن، رگولاتور غیرقابل تنظیم استفاده می شود.
برای اتصال رگولاتور به شیر کپسول، مهره رگولاتور را در جهت چپ (خلاف حرکت عقربه های ساعت) می گردانند و برای بازکردن رگولاتور از شیر، مهره رگولاتور در جهت راست گردانده می شود.
هیچ گاه کپسول گاز را در زمان استفاده وارونه نکنید و در ایام سرد سال برای گرم کردن بدنه کپسول از شعله آتش استفاده نشود، زیرا باعث افزایش بیش از حد فشار درون کپسول می شود که خطرناک و غیرمجاز است. در صورت نیاز می توان کپسول را درون ظرف آب ولرم قرار داد.
روش نصب و آماده سازی آبگرمکن دیواری
ابزار مورد نیاز
تجهیزات مورد نیاز مصرفی
دستور کار و نقشه نصب
مطابق اصول نصب آبگرمکن که در بخش های قبل توضیح داده شد، آبگرمکن نصب کنید و آن را به لوله آب سرد، آب گرم، گاز و دودکش متصل و محل های اتصال را از نظر آب بندی بودن آزمایش کنید.
مطابق دستور العمل راه اندازی کارخانه سازنده آبگرمکن به راه اندازی آن اقدام کنید.
پس از نصب کامل و تست های لازم و اطمینان از صحت اصولی و درست نصب آبگرمکن شیرهای آب و گاز را ببندید و ابزارها و وسایل را پس از تمیز کردن محل کارتان نظافت کنید.
روش نصب و آماده سازی آبگرمکن با گاز طبیعی به گاز مایع (کپسول گاز)
ابزار مورد نیاز
تجهیزات مورد نیاز
روش کار
مطابق اصول فنی که در بخش های گذشته بیان شد، برای دسترسی به نازل های آبگرمکن لازم است قطعات مختلف آن را باز کنید و به طور مرتب در محل مناسبی قرار دهید.
ابتدا بعویض نازل های جدید با نازل های نصب شده روی آبگرمکن بپردازید و سپس قطعات بازشده را به ترتیب روی آبگرمکن نصب کنید.
پس از اطمینان از نصب کامل و درست تمامی قطعات آبگرمکن، شیلنگ گاز را به رگولاتور کپسول وصل، و بست روی شیلنگ را محکم ببندید. سپس رگولاتور را با واشر مناسب و سالم به کپسول متصل کنید. در پایان با بازکردن شیر کپسول، محل اتصال شیلنگ به رگولاتور و آبگرمکن را از نظر گازبندی بودن آزمایش کنید.
آبگرمکن را مطابق دستورالعمل کارخانه روشن کنید و با بازکردن شیر آب گرم و تشکیل شعله، از کارایی مناسب آبگرمکن مطمئن شوید و سپس کاور و دسته های شیر آب و گاز را ببندید.
